nguyên tử khối của photpho

Bách khoa toàn thư hé Wikipedia

Phosphor,  15P
Quang phổ vạch của Phosphor Bạn đang xem: nguyên tử khối của photpho
Tính hóa học chung
Tên, ký hiệu	Phosphor, P
Phiên âm	FOS-fər-əs
Hình dạng	Không color, white sáp, đỏ lòe tươi tỉnh tương đối vàng, đỏ lòe, tím, đen
Phosphor nhập bảng tuần hoàn
Xem thêm: hoàn cảnh sáng tác chuyện người con gái nam xương N ↑ P ↓ As Silic ← Phosphor → Lưu huỳnh
Số nguyên vẹn tử (Z)	15
Khối lượng nguyên vẹn tử chuẩn (±) (Ar)	30.973762(2)
Phân loại	phi kim
Nhóm, phân lớp	15, p
Chu kỳ	Chu kỳ 3
Cấu hình electron	[Ne] 3s2 3p3
mỗi lớp	2, 8, 5
Tính hóa học vật lý
Màu sắc	Không color, white sáp, đỏ lòe tươi tỉnh tương đối vàng, đỏ lòe, tím, đen
Mật độ	(trắng) 1,823; (đỏ) ≈ 2,2 – 2,34; (tím) 2,36; (đen) 2,69 g·cm−3 (ở 0 °C, 101.325 kPa)
Điểm ba	(đỏ) 862,7 K, 4367 kPa
Nhiệt lượng rét chảy	(trắng) 0,66 kJ·mol−1
Nhiệt cất cánh hơi	(trắng) 12,4 kJ·mol−1
Nhiệt dung	(trắng) 23,824 J·mol−1·K−1
Áp suất hơi (trắng) P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k ở T (K) 279 307 342 388 453 549
pressureBản mẫu:Infobox element/vapor pressure table
Tính hóa học nguyên vẹn tử
Trạng thái oxy hóa	5, 4, 3, 2[1], 1 [2], -1, -2, -3 ​Acid nhẹ
Độ âm điện	2.19 (Thang Pauling)
Năng lượng ion hóa	Thứ nhất: 1011,8 kJ·mol−1 Thứ hai: 1907 kJ·mol−1 Thứ ba: 2914,1 kJ·mol−1
Bán kính link nằm trong hóa trị	107±3 pm
Bán kính nài der Waals	180 pm
Thông tin yêu khác
Độ dẫn nhiệt	(trắng) 0,236; (đen) 12.1 W·m−1·K−1
Tính hóa học từ	(trắng, đỏ lòe, tím, đen) Nghịch từ[3]
Mô đun khối	(trắng) 5, (đỏ) 11 GPa
Số ĐK CAS	7723-14-0
Đồng vị ổn định quyết định nhất
Bài chính: Đồng vị của Phosphor
Iso NA Chu kỳ cung cấp rã DM DE (MeV) DP 31P 100% 31P ổn định quyết định với 16 neutron 32P Tổng hợp 14,28 ngày β- 1.709 32S 33P Tổng hợp 25,3 ngày β- 0.249 33S

Phosphor hoặc phốt pho theo dõi phiên âm giờ Việt^[4] (từ giờ Hy Lạp: phôs Có nghĩa là "ánh sáng" và phoros tức là "người/vật mang"), là 1 nhân tố chất hóa học nhập bảng tuần trả sở hữu ký hiệu P và số nguyên vẹn tử 15. Là một phi kim nhiều hóa trị nhập group nitơ, phosphor đa phần được nhìn thấy trong những loại đá phosphat vô sinh và trong những khung người sinh sống. Do chừng hoạt động và sinh hoạt chất hóa học cao, ko lúc nào người tớ nhìn thấy nó ở dạng đơn hóa học nhập ngẫu nhiên. Nó trừng trị xạ đi ra độ sáng nhạt nhẽo khi bị phơi bầy đi ra trước oxy (vì thế mang tên gọi của chính nó nhập giờ Latinh nhằm chỉ "ngôi sao buổi sáng", kể từ giờ Hy Lạp Có nghĩa là "ánh sáng" và "mang"), và xuất hiện nay bên dưới một số trong những dạng thù hằn hình. Nó cũng chính là nhân tố quan trọng nhất cho những khung người sinh sống. Sử dụng cần thiết nhất nhập thương nghiệp của chính nó là nhằm tạo ra phân bón. Nó cũng rất được dùng thoáng rộng trong những loại vật tư nổ, diêm, pháo bông, dung dịch trừ thâm thúy, kem tấn công răng và hóa học tẩy cọ.

Các đặc thù nổi bật[sửa | sửa mã nguồn]

Dạng thịnh hành của phosphor là hóa học rắn dạng sáp sở hữu white color sở hữu hương thơm đặc thù khó khăn ngửi tương tự động như tỏi. Dạng tinh anh khiết của chính nó là ko color và nhập trong cả. Phi kim này sẽ không hòa tan nội địa tuy nhiên hòa tan nhập carbon disulfide. Phosphor tinh anh khiết bắt cháy ngay lập tức nhập không gian và dẫn đến sương white chứa chấp phosphor pentoxide P₂O₅.

Thù hình[sửa | sửa mã nguồn]

Phosphor tồn bên trên bên dưới thân phụ dạng thù hằn hình cơ phiên bản sở hữu màu: white, đỏ lòe và thâm. Các dạng thù hằn hình không giống cũng hoàn toàn có thể tồn bên trên. Phổ đổi thay nhất là phosphor white và phosphor đỏ lòe, cả nhị đều chứa chấp những mạng bao gồm những group phân chia loại tứ diện bao gồm 4 nguyên vẹn tử phosphor. Các tứ diện của phosphor white tạo ra trở nên những group riêng; những tứ diện của phosphor đỏ lòe link cùng nhau trở nên chuỗi. Phosphor white cháy khi xúc tiếp với không gian hoặc khi bị xúc tiếp với mối cung cấp sức nóng và độ sáng.

Phosphor cũng tồn bên trên trong những dạng ưa mến về mặt mày động học tập và sức nóng động lực học tập. Chúng được tách đi ra ở sức nóng chừng fake tiếp -3,8 °C. Một dạng gọi là dạng "alpha", dạng cơ gọi là "beta". Phosphor đỏ lòe là kha khá ổn định quyết định và hưng phấn ở áp suất 1 atm và 170 °C tuy nhiên cháy bởi chạm va hoặc sức nóng bởi yêu tinh sát. Thù hình phosphor thâm tồn bên trên và sở hữu cấu tạo tương tự động như graphit – những nguyên vẹn tử được bố trí trong những lớp theo dõi tấm lục giác và sở hữu tính dẫn năng lượng điện.

Ứng dụng[sửa | sửa mã nguồn]

Acid phosphoric đậm quánh, hoàn toàn có thể chứa chấp cho tới 70% - 75% P₂O₅ là đặc biệt cần thiết so với ngành nông nghiệp bởi nó được dùng làm tạo ra phân bón. Nhu cầu toàn thế giới về phân bón vẫn dẫn cho tới sự phát triển đáng chú ý nhập tạo ra phosphat (PO₄^3-) nhập nửa sau của thế kỷ XX. Các dùng không giống còn có:

• Các phosphat được sử dụng nhập tạo ra những loại thủy tinh anh đặc biệt quan trọng được dùng trong những loại đèn tương đối natri.
• Tro xương, calci phosphat, được dùng nhập tạo ra trang bị sứ.
• Natri triphosphat được tạo ra kể từ acid phosphoric được dùng nhập xà bông ở một số trong những vương quốc, tuy nhiên lại bị cấm ở một số trong những vương quốc không giống.
• Acid phosphoric được tạo ra kể từ phosphor nhân tố được dùng trong những phần mềm tựa như các thức uống chứa chấp soda. Acid này cũng là vấn đề khởi điểm nhằm sản xuất những phosphat cung cấp đồ ăn thức uống. Các hóa hóa học này bao hàm calci phosphat được sử dụng nhập bột nở và natri triphosphat và những phosphat không giống của natri. Trong số những phần mềm không giống, những hóa hóa học này được dùng làm nâng cao những đặc thù của thịt hoặc pho non vẫn chế đổi thay. Người tớ còn người sử dụng nó nhập dung dịch tấn công răng. natri phosphat được sử dụng trong những hóa học làm sạch sẽ nhằm thực hiện mượt nước và kháng bào mòn cho những đàng ống/nồi tương đối.
• Phosphor được dùng thoáng rộng nhằm tạo ra những phù hợp hóa học cơ học chứa chấp phosphor, thôngqua những hóa học trung lừa lọc như phosphor pentachloride và phosphor sulfide. Các hóa học này còn có nhiều phần mềm, bao hàm những hóa học thực hiện mềm, những hóa học thực hiện lờ lững cháy, dung dịch trừ thâm thúy, những hóa học tách và những hóa học xử lý nước.
• Nguyên tố này cũng chính là bộ phận cần thiết nhập tạo ra thép, nhập tạo ra đồng thau chứa chấp phosphor và trong không ít thành phầm tương quan không giống.
• Phosphor white được dùng trong những phần mềm quân sự chiến lược như bom lửa, dẫn đến những mùng sương như trong những bình sương và bom sương, và nhập đạn lửa.
• Phosphor đỏ lòe được dùng nhằm tạo ra những vỏ bao diêm an toàn và đáng tin cậy, pháo bông và nhất là methamphetamin (C₁₀H₁₅N).
• Với một lượng nhỏ, phosphor được sử dụng như thể hóa học thêm vô cho những loại cung cấp dẫn loại n.
• Phosphor P³² và phosphor P³³ được sử dụng như thể những hóa học trừng trị hiện nay dấu tích phóng xạ trong những chống thực nghiệm hóa sinh học tập (xem Đồng vị bên dưới đây)

Vai trò sinh học[sửa | sửa mã nguồn]

Phosphor là nhân tố cần thiết vào cụ thể từng hình trạng sự sinh sống vẫn biết. Phosphor vô sinh nhập dạng phosphat PO₄^3- đóng góp một tầm quan trọng cần thiết trong những phân tử sinh học tập như DNA và RNA nhập cơ nó tạo ra trở nên 1 phần của phần cấu tạo cốt tủy của những phân tử này. Các tế bào sinh sống cũng dùng phosphat nhằm vận fake tích điện tế bào trải qua adenosin triphosphat (ATP). Gần như từng tiến bộ trình nhập tế bào sở hữu dùng tích điện đều phải có nó nhập dạng ATP. ATP cũng chính là cần thiết nhập phosphat hóa, một dạng kiểm soát và điều chỉnh cần thiết trong những tế bào. Các phospholipid là bộ phận cấu tạo đa phần của từng màng tế bào. Các muối hạt calci phosphat được những động vật hoang dã dùng làm thực hiện cứng xương của bọn chúng. Trung bình nhập khung người người chứa chấp khoảng tầm ngay gần 1 kg phosphor, và khoảng tầm thân phụ phần tư số cơ nằm trong xương và răng bên dưới dạng apatit. Một người rộng lớn thức ăn không thiếu thốn dung nạp và bài trừ đi ra khoảng tầm 1-3 g phosphor trong thời gian ngày nhập dạng phosphat.

Theo thuật ngữ sinh thái xanh học tập, phosphor thông thường được xem như là dưỡng chất số lượng giới hạn trong không ít môi trường thiên nhiên, tức là kĩ năng có trước của phosphor kiểm soát và điều chỉnh vận tốc phát triển của đa số loại vật. Trong những hệ sinh thái xanh sự dư quá phosphor hoàn toàn có thể là 1 yếu tố, nhất là trong những hệ thủy sinh thái xanh, coi tăng sự đủ dinh dưỡng chất lượng tốt và bùng phát tảo.

Lịch sử[sửa | sửa mã nguồn]

Phosphor (từ giờ Hy Lạp phosphoros, Có nghĩa là "vật đem ánh sáng" và nó cũng chính là tên thường gọi cổ truyền của Sao Kim) đang được căn nhà fake kim thuật người Đức là Hennig Brand vô tình trừng trị sinh ra năm 1669 trải qua việc pha trộn (ông vẫn chưng đựng 60 xô nước tiểu) thủy dịch nhằm đổi thay bọn chúng trở nên vàng. Làm việc ở Hamburg, Brand vẫn nỗ lực chưng đựng những muối hạt bằng phương pháp mang đến cất cánh tương đối thủy dịch, và nhập quy trình cơ ông vẫn chiếm được một khoáng hóa học white color trừng trị sáng sủa nhập bóng tối và cháy sáng sủa rực rỡ tỏa nắng. Kể kể từ cơ, kể từ lân quang đãng, tương quan cho tới những độ sáng lân tinh anh của phosphor, đang được dùng nhằm mô tả những hóa học trừng trị sáng sủa nhập bóng tối tuy nhiên ko cần thiết cháy. Tuy nhiên thực chất vật lý cơ của hiện tượng lạ lân quang đãng ko trùng với chế độ trừng trị sáng sủa của phosphor: Brand đang không xem sét rằng thực tiễn phosphor cháy âm ỉ khi trừng trị sáng sủa.

Các loại diêm trước tiên dùng phosphor trong trắng bộ phận của bọn chúng, nó là nguy hại bởi độc tính của phosphor white. Các tình huống làm thịt người, tự động sát và những vụ ngộ độc tình cờ là kết quả của việc dùng hóa học này. Trong khi, sự phơi bầy nhiễm trước tương đối phosphor đã trải mang đến nhiều người công nhân bị giắt triệu chứng dịch hoại tử xương hàm. Khi phosphor đỏ lòe được trừng trị hiện nay, kĩ năng cháy kém cỏi rộng lớn hao hao độc tính thấp rộng lớn của chính nó đã trải mang đến dạng phosphor này được nhanh gọn gật đầu như là 1 hóa học thay cho thế mang đến phosphor trong trắng tạo ra diêm.

Sự phổ biến[sửa | sửa mã nguồn]

Do chừng hoạt động và sinh hoạt chất hóa học cao so với oxy nhập không gian và những phù hợp hóa học chứa chấp oxy không giống nên phosphor nhập ngẫu nhiên ko tồn bên trên ở dạng đơn hóa học, tuy nhiên nó phân chia thoáng rộng trong những loại khoáng hóa học không giống nhau. Các loại đá phosphat, nhập cơ 1 phần cấu trúc là apatit (khoáng hóa học chứa chấp calci phosphat dạng ko tinh anh khiết) là 1 mối cung cấp cần thiết về mặt mày thương nghiệp của nhân tố này. Các mỏ apatit rộng lớn sở hữu ở Nga, Maroc, Florida, Idaho, Tennessee, Utah v.v. Tại nước ta sở hữu mỏ apatit bên trên Tỉnh Lào Cai. Tuy nhiên, đang xuất hiện những quan ngại là những mỏ apatit tiếp tục nhanh gọn hết sạch. Hoa Kỳ tiếp tục không thể những mỏ apatit vào mức năm 2035. Trung Quốc và Maroc chiếm hữu những mỏ apatit lớn số 1 vẫn biết lúc bấy giờ, tuy nhiên rồi bọn chúng cũng tiếp tục hết sạch. Cùng với việc hết sạch những mỏ này thì tiếp tục phát sinh những yếu tố nguy hiểm so với việc tạo ra hoa màu, đồ ăn thức uống của toàn cầu bởi phosphor là 1 bộ phận cơ phiên bản trong những loại phân bón.

Thù hình white color của phosphor hoàn toàn có thể được tạo ra theo dõi rất nhiều cách thức không giống nhau. Trong một tiến độ, phosphat tricalci chiếm được kể từ những loại đá phosphat, được nung rét trong những lò nung với việc xuất hiện của carbon và silica. Phosphor dạng nhân tố sau này được giải hòa bên dưới dạng tương đối và được tích lũy lại bên dưới dạng acid phosphoric.

Phòng ngừa[sửa | sửa mã nguồn]

Đây là nhân tố sở hữu độc tính với 50 mg là liều lĩnh tầm thực hiện bị tiêu diệt người (phosphor white thưa công cộng được xem như là dạng ô nhiễm của phosphor trong lúc phosphat và orthophosphat lại là những dưỡng chất thiết yếu). Thù hình phosphor white rất cần phải bảo vệ bên dưới dạng dìm nước bởi nó có tính hoạt động và sinh hoạt chất hóa học đặc biệt cao với oxy nhập khí quyển và phát sinh nguy hại cháy và thao tác với nó rất cần phải triển khai bởi vì cặp chuyên được sự dụng bởi việc xúc tiếp thẳng với domain authority hoàn toàn có thể sinh đi ra những vết rộp nguy hiểm. Ngộ độc mạn tính phosphor white so với những người công nhân ko được chuẩn bị bảo lãnh làm việc chất lượng tốt dẫn theo triệu chứng bị tiêu diệt hoại xương hàm^[5]. Nuốt cần phosphor white hoàn toàn có thể sinh đi ra biểu hiện tuy nhiên trong nó tế gọi là "hội triệu chứng phân bốc khói". Các phù hợp hóa học cơ học của phosphor dẫn đến một tờ rộng lớn những hóa học, một số trong những nhập này là khôn xiết độc. Các ester florophosphat thuộc sở hữu số những chất độc hại thần kinh trung ương sở hữu hiệu lực thực thi vượt trội nhất tuy nhiên người tớ vẫn biết. Một loạt những phù hợp hóa học cơ học chứa chấp phosphor được dùng bởi vì độc tính của bọn chúng nhằm thực hiện những dung dịch trừ thâm thúy, dung dịch khử cỏ, dung dịch khử nấm v.v. Phần rộng lớn những phosphat vô sinh là kha khá ko độc và là những dưỡng chất quan trọng nhất.

Khi phosphor white bị thể hiện độ sáng Mặt Trời thường hay bị nhen rét trở nên dạng tương đối ở 250 °C thì nó fake trở nên dạng phosphor đỏ lòe, và nó ko tự động cháy nhập không gian, vậy nên nó ko nguy hại như phosphor white. Tuy nhiên, việc xúc tiếp với nó vẫn cần thiết sự cẩn trọng bởi nó cũng hoàn toàn có thể fake trở nên dạng phosphor trong trắng một khoảng tầm sức nóng chừng chắc chắn và nó cũng lan đi ra sương sở hữu độc tính cao chứa chấp những phosphor oxide khi bị nhen rét.

Khi bị phơi bầy nhiễm phosphor, nhập vượt lên trước khứ người tớ ý kiến đề nghị cọ bởi vì hỗn hợp chứa chấp 2% sulfat đồng CuSO₄ muốn tạo đi ra một phù hợp hóa học ko độc hoàn toàn có thể cọ sạch sẽ. Tuy nhiên, theo dõi report của Hải quân Mỹ Lưu trữ 2005-11-22 bên trên Wayback Machine mới gần đây thì "...đồng(II) sulfat sở hữu độc tính và việc dùng nó sẽ tiến hành tạm dừng. Sulfat đồng hoàn toàn có thể thực hiện độc mang đến thận và óc hao hao huỷ bỏ hồng huyết cầu nhập gân máu."

Hướng dẫn này cũng lời khuyên thay cho thế là "dung dịch bicarbonat nhằm hòa hợp acid phosphoric...".

Xem thêm: how old are you trả lời

Có thể lần tăng tư liệu về xử lý ngộ độc phosphor bên trên Emergency War Surgery NATO Handbook: Phần I: Types of Wounds and Injuries: Chương III: Burn Injury: Chemical Burns And White Phosphorus injury.

Đồng vị[sửa | sửa mã nguồn]

Các đồng vị phóng xạ của phosphor bao gồm:

• P³²: hóa học tạo ra phản xạ beta (1,71 MeV) với chu kỳ luân hồi cung cấp chảy 14,3 ngày. Nó được sử dụng trong những chống thực nghiệm khoa học tập phân tích về việc sinh sống, đa phần muốn tạo đi ra những kiểu DNA và RNA lưu lại phóng xạ, ví dụ nhằm dùng trong những cách thức lưu lại Northern hoặc lưu lại Southern. Do những phân tử beta cao tích điện được dẫn đến xâm nhập qua loa domain authority và màng mắt, và bởi ngẫu nhiên lượng P³² nào là được chuồn nhập khung người theo dõi những đàng hấp thụ, thở hoặc hít vào qua loa những đàng không giống đều phối hợp lại nhập xương và những acid nucleic, OSHA đòi hỏi là người xem thao tác với P³² sẽ phải người sử dụng ăn mặc quần áo bảo lãnh, căng thẳng tay và kính bảo lãnh, và cần tách sự tổ chức việc làm bên trên những thùng chứa chấp hở nhằm bảo đảm an toàn đôi mắt. OSHA cũng đòi hỏi cần sở hữu sự giám sát cá thể, ăn mặc quần áo và mặt phẳng bị phơi bầy nhiễm. Trong khi, bởi tích điện cao của những phân tử beta, thường thì người tớ hoặc dùng những vật tư nặng trĩu nhằm lấp chắn (chẳng hạn chì), tuy nhiên điều đó lại dẫn đến phản xạ loại cung cấp những tia X, trải qua một tiến bộ trình được nghe biết như thể Bremsstrahlung, Có nghĩa là bức xạ phanh. Vì thế, những tấm lấp cần tất nhiên với những vật tư nhẹ nhõm như plexiglas, acrylic, lucit, hóa học mềm, mộc hoặc nước [1] Lưu trữ 2006-02-20 bên trên Wayback Machine.
• P³³; hóa học tạo ra phản xạ beta (0,25 MeV) với chu kỳ luân hồi cung cấp chảy 25,4 ngày. Nó được sử dụng trong những chống thực nghiệm khoa học tập về việc sinh sống trong những phần mềm tuy nhiên phản xạ beta thấp tích điện là ưu thế rộng lớn, ví dụ nhập bố trí chuỗi DNA.

Hợp chất[sửa | sửa mã nguồn]

• Amoni phosphat ((NH₄)₃PO₄)
• Phosphin (PH₃)
• Diphosphan (P₂H₄)
• Calci phosphat (Ca₃(PO₄)₂)
• Supephosphat (Ca(H₂PO₄)₂)
• Calci phosphide (Ca₃P₂)
• Sắt(III) phosphat (FePO₄)
• Sắt(II) phosphat (Fe₃(PO₄)₂)
• Acid hypophosphorơ (H₃PO₂)
• Thuốc demo Lawesson (C₁₄H₁₄O₂P₂S₄)
• Parathion (C₁₀H₁₄NO₅PS)
• Acid phosphoric (H₃PO₄)
• Acid phosphorơ (H₃PO₃)
• Phosphor pentabromide (PBr₅)
• Phosphor pentoxide (P₂O₅)
• Phosphor tribromide (PBr₃)
• Phosphor trichloride (PCl₃)
• Phosphor triiodide (PI₃)
• Sarin (C₄H₁₀FO₂P)
• Somon
• Kali biphosphat (KH₂PO₄)
• Natri phosphat (Na₃PO₄)
• VX (C₁₁H₂₆NO₂PS)

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

• Phòng thực nghiệm vương quốc Los Alamos National, Hoa Kỳ – Phosphor Lưu trữ 2004-06-11 bên trên Wayback Machine

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

Wikimedia Commons nhận thêm hình hình họa và phương tiện đi lại truyền đạt về Phosphor.

• WebElements.com – Phosphor
• Entrez PubMed - Ngộ độc cung cấp tính phosphor vàng