Gen liên kết

Bách khoa toàn thư há Wikipedia

Gen liên kết (linkage genes) là những gen nằm trong ở một NST, được DT cùng với nhau mang lại mới sau (xem hình bên).^[1]^, ^[2]

Bạn đang xem: thế nào là nhóm gen liên kết

Điều này còn có nghĩa là:

Các tính trạng được quy tấp tểnh bởi những gen links (linked genes) tiếp tục nằm trong biểu lộ cùng nhau ở một khung hình, phát sinh hiện tượng kỳ lạ DT links (genetic linkage);
Các gen ở những NST không giống nhau sẽ không còn nằm trong DT nên ko nằm trong biểu lộ, là vẹn toàn nhân của DT song lập (independent genetics).^[2]

Vì địa điểm của một gen bên trên NST gọi là lô-cut (locus), nên rất có thể nói: những gen links sở hữu locus ở và một nhiễm sắc thể, vẹn toàn nhân phát sinh hiện tượng kỳ lạ DT links.

Lược sử nghiên cứu[sửa | sửa mã nguồn]

Thí nghiệm của Bateson, Saunders và Punnett (1905)[sửa | sửa mã nguồn]

Hiện tượng gen links được trị hiện tại và công tía thứ nhất ở Anh năm 1905,^[3] nhờ William Bateson, Edith Rebecca Saunders - u đẻ của Di truyền học tập thực vật Anh^[4] và Reginald Punnett. Các ngôi nhà khoa học tập này phân tích sự DT của nhị gen tại đây ở cây đậu thơm sực (Lathyrus odoratus):

Gen quy tấp tểnh màu sắc hoa sở hữu alen trội P quy tấp tểnh màu sắc tím, còn alen lặn p quy tấp tểnh màu sắc đỏ;
Gen quy đánh giá dạng của phân tử phấn sở hữu alen trội L quy tấp tểnh phân tử phấn nhiều năm, còn alen lặn l quy tấp tểnh phân tử phấn tròn xoe.

Khi thực nghiệm "lai theo phong cách Mendel" về nhị tính trạng thuần chủng đằm thắm dòng sản phẩm đậu thơm sực hoa tím, phân tử phấn nhiều năm với dòng sản phẩm thuần hoa đỏ rực, phân tử phấn tròn xoe thì chiếm được 100 % cây F₁ hoa tím, phân tử phấn nhiều năm. Cho F₁ tự động thụ phấn với Dự kiến sẽ tiến hành F₂ phân li là 9 tím, dài: 3 tím, tròn: 3 đỏ rực, dài: 1 đỏ rực, tròn xoe theo dõi tấp tểnh luật Mendel vừa được trị hiện tại lại cơ hội đấy ko lâu (năm 1900), thì sản phẩm chiếm được lại là 284: 21: 21: 55 (xem sơ đồ vật tóm lược ở hình 2). Kiểm tra chỉ số χ² (Khi bình phương) thì thấy rõ nét những gen này sẽ không thể DT song lập như Mendel vẫn đã cho thấy. Do cơ, chúng ta xác định những gen này hai bạn trẻ (coupling) hoặc liên kết (connection) nhau, rồi thể hiện fake thuyết sự tái diễn (reduplication) của những gen nhằm lý giải.^[5]

Thí nghiệm của Morgan (1910)[sửa | sửa mã nguồn]

Thí nghiệm về gen links giới tính[sửa | sửa mã nguồn]

Sau cơ không nhiều lâu ở Mỹ, Morgan (Thomas Hunt Morgan) vẫn vô tình trị xuất hiện nhập một quần thể loài ruồi giấm (Drosophila melanogaster) nuôi ở "phòng thực nghiệm ruồi" của tôi sở hữu thành viên đực đôi mắt white, khác hoàn toàn toàn bộ những thành viên loài ruồi vẫn biết luôn luôn sở hữu đôi mắt đỏ rực. Ông thực nghiệm "lai theo phong cách Mendel" về 1 tính trạng thuần chủng: mang lại lai loài ruồi đực đôi mắt white mới nhất trị hiện tại này với loài ruồi dòng sản phẩm đôi mắt đỏ rực thuần chủng (P), thì chiếm được toàn bộ loài ruồi F₁ đôi mắt đỏ rực. Khi mang lại F₁ giao hợp cùng nhau vẫn chiếm được F₂ sở hữu tầm 75% số loài ruồi đôi mắt đỏ: 25% số loài ruồi đôi mắt white, nghiệm đích tỉ trọng 3 trội: 1 lặn tuy nhiên Mendel vẫn chỉ ra; tuy nhiên sở hữu điều nhất là ruồi con cái đôi mắt white đều là tương đương đực (thí nghiệm 1, hình 3).^[7]^, ^[8]

Bởi vậy, ông nhận định rằng màu sắc đôi mắt loài ruồi DT bị số lượng giới hạn bởi nam nữ (sex limited inheritance).^[7] Để đánh giá điều này, ông mang lại lai loài ruồi đực đôi mắt white với loài ruồi dòng sản phẩm F₁ (mắt đỏ rực dị hợp) thì chiếm được F₂ gồm: 29 dòng sản phẩm đôi mắt đỏ: 132 đực đôi mắt đỏ: 88 dòng sản phẩm đôi mắt trắng: 86 đực đôi mắt white (thí nghiệm 2, hình 4),^[7] khác hoàn toàn tấp tểnh luật Mendel. Từ cơ, phụ thuộc fake thuyết DT NST công tía năm 1903 của Theodor Boveri và Walter Sutton, ông phản đối fake thuyết "reduplication" (gen lặp lại) thưa bên trên, tuy nhiên Morgan xem như là "thuần túy cơ học" (simple mechanical). Ông còn fake thuyết rằng: Điểm lưu ý màu sắc đôi mắt được DT gắn kèm với nam nữ bởi gen này phía trên NST nam nữ X và thể hiện phát minh về DT links (genetic linkage). Trong fake thuyết này của ông (công tía năm 1911), nhiều gen (2 trở lên) nằm trong ở một NST thì bọn chúng ko DT song lập nữa, tuy nhiên DT links cùng nhau. Ông nhận định rằng gen là sở hữu thiệt và "ánh xạ" từ vựng trí xác lập bên trên NST,^[9] gọi là lô-cut (locus). Từ cơ, ông đầy đủ Học thuyết DT NST (giải Nobel 1934).^[8]

Ngày ni, tao vẫn biết rằng: ở loài ruồi giấm thì alen quy tấp tểnh màu sắc đôi mắt đỏ rực là trội (Morgan coi đấy là alen hoang dại nhập ngẫu nhiên và ông ký hiệu là vệt "+") xác định bên trên vùng ko tương đương của NST nam nữ X, còn alen ứng quy tấp tểnh màu sắc đôi mắt white là đột phát triển thành lặn (ông kí hiệu là w, lấy vần âm đầu của kể từ "white" là màu sắc trắng). Nhiễm sắc thể nam nữ Y của loài ruồi giấm không tồn tại lôcut này, nên sơ đồ vật thực nghiệm 1 tóm lược là:

P: ♂ đôi mắt white (X^wY) × ♀ đôi mắt đỏ rực (X⁺X⁺)

F_1: ♀ X⁺X^w (đỏ) và ♂ X⁺Y (đỏ)

F_2: 1 ♀ X⁺X⁺ (đỏ): 1 ♀ X⁺X^w (đỏ): 1 ♂ X⁺Y (đỏ): 1 ♂ X^wY (trắng).

Điều này lý giải được tại vì sao mới F₂ phân li 3 trội: 1 lặn như ở tấp tểnh luật Mendel, tuy nhiên thành viên nào là đôi mắt white thì nên là con cái đực bởi con cái đực chỉ việc 1 alen là màu sắc đôi mắt vẫn biểu lộ (hình 3).

Hiện tượng ở thực nghiệm 1 và 2 thưa bên trên là tình huống DT links nam nữ (sex linked).

Thí nghiệm về gen links bên trên NST thông thường (1911)[sửa | sửa mã nguồn]

Trong một thực nghiệm không giống, Morgan vẫn xác lập ở loài ruồi giấm thì tính trạng đằm thắm màu sắc xám là trội (quy tấp tểnh bởi alen B) đối với đằm thắm đen kịt (quy tấp tểnh bởi alen b, black), còn cánh nhiều năm thông thường là trội (quy tấp tểnh bởi alen V) đối với cánh cụt (quy tấp tểnh bởi alen v, vestigial). Sau Khi dẫn đến loài ruồi giấm đực dị thích hợp đằm thắm xám, cánh nhiều năm (BbVv), ông vẫn mang lại nó lai với loài ruồi dòng sản phẩm đằm thắm đen kịt, cánh cụt (bbvv) thì được đời con cái chỉ mất 2 loại hình với tỉ trọng 1 xám, dài: 1 đen kịt, cụt, ko hề thấy 2 loại hình xám, cụt và đen kịt, nhiều năm. Vì loài ruồi dòng sản phẩm chỉ cho 1 loại trứng độc nhất là bv, nên ông xác định loài ruồi đực (BbVv) chỉ đột biến nhị loại tinh dịch là BV và bv, tuy nhiên không tồn tại tinh dịch Bv và bV. Từ cơ ông nhận định rằng những lôcut B/b và V/v nằm trong ở một NST nên ko thể DT tách nhau như tấp tểnh luật Mendel. Thí nghiệm này chứng tỏ về gen links rõ nét nhất nhập thời hạn cơ.

Sau này, vẫn xác lập được địa điểm của những lôcut tuy nhiên Morgan gọi là B⁺/b và V⁺/v là ở NST số 2 của loài ruồi giấm (xem minh hoạ ở hình 5).

Xem thêm: she stays incredibly focused and is never distracted by others

Để phân biệt với tình huống những gen phân li song lập, nhiều giáo trình Sinh học tập bên trên trái đất gần giống ở VN quy ước người sử dụng kí hiệu những gen links ghi chép bên trên và một vạch (vạch này đại diện mang lại NST đem chúng). Ví dụ: ở giao phó tử (n) tuy nhiên sở hữu gen A với gen B links cùng nhau thì ghi chép là AB. Tại tế bào soma (2n) sở hữu cặp NST tương đương, nên nếu như tinh dịch (giao tử đực) là AB còn trứng (giao tử cái) là ab, thì loại gen của thích hợp tử (2n) ghi chép là AB//ab, hoặc AB/ab tuy nhiên chuẩn chỉnh nhất là kí hiệu như phân số sở hữu nhị gạch men ở hình 6.

Bản hóa học gen liên kết[sửa | sửa mã nguồn]

Giờ phía trên, sau những sự khiếu nại bên trên rộng lớn 1 thế kỉ, nhờ việc cải tiến và phát triển của khoa học tập và technology, người tao thấu hiểu rằng từng NST có một phân tử DNA đem nhiều gen. Các gen ở nằm trong phân tử DNA tạo thành một group gen liên kết, số group gen links của từng loại bởi cỗ NST đơn bội (n). Khi NST được truyền mang lại mới sau, thì những gen nằm trong group links ko phân li song lập cùng nhau nữa.

Sau Khi quy mô "chuỗi xoắn kép" DNA được công tía bởi Cơ-ric (Francis Harry Compton Crick) và Oat-sơn (James Dewey Watson), những phân tích về NST dần dần kéo đến nắm vững về siêu cấu hình của bào quan liêu này ngày rộng rãi như quy mô của J. Herbert Taylor (1957), của Ris và Chandler (1963), của Kaufmann, McDonald, Whitehouse và Hastings (1965), quy mô sợi cuộn xoắn (folded fibre model) của Du Praw (1965), trị hiện tại về nuclêôxôm của A. Olins và C.L.F. Woodcock (1970) v.v.^[10] Nhờ cơ tao tưởng tượng được siêu cấu hình của NST - bào quan liêu lưu lưu giữ và bảo vệ vấn đề DT như bây giờ: toàn bộ những gen nằm trong thuộc sở hữu một phân tử DNA đang được cuộn xoắn phức tạp tuy nhiên sở hữu tổ chức triển khai, lại được mê-tyl hóa thì tiếp tục cùng với nhau truyền mang lại mới sau (hình 7).

Hình 3: Sơ đồ vật lai thuận (phép lai I) của Morgan.
Hình 4: So sánh lai thuận (bên trái) và lai nghịch ngợm (phải) ở thực nghiệm của Morgan.
Hình 5: Phân tía một vài lô-cut ở NST số 2 của loài ruồi giấm.
Hình 6: Kí hiệu chuẩn chỉnh mang lại loại gen sở hữu 2 gen: A links với B, và a links với b.
Xem thêm: xác định phương thức biểu đạt

Hình 7: Mỗi NST bao gồm khoảng tầm 10 triệu cho tới 10 tỉ cặp base nitơ (bp) cuộn xoắn lại. Trong số đó, từng gen khoảng tầm 1000 cho tới 1 triệu bp.

Các loại gen liên kết[sửa | sửa mã nguồn]

Qua bên trên, tao vẫn hiểu được những tính trạng DT links cùng nhau là vì những gen quy tấp tểnh những tính trạng cơ phía trên và một NST. Tuy nhiên sự links đằm thắm bọn chúng rất có thể theo khá nhiều loại vẫn trị hiện tại, mang lại những sản phẩm không giống nhau:

Liên kết trọn vẹn (complete linkage) hoặc links ko trọn vẹn (incomplete linkage);
Liên kết với NST thông thường (autosomal linkage) hoặc với nam nữ (sex linkage).
Các gen sẽ là links trọn vẹn Khi bọn chúng ở sát nhau bên trên một phân tử DNA của NST và không tồn tại trao thay đổi chéo cánh làm cho hoạn những alen đang được xét. Các gen sẽ là links ko trả toàn khi bọn chúng không ở gần nhau bên trên một phân tử DNA của NST và sở hữu xẩy ra hoạn gen dẫn đến tái mét tổng hợp DT.^[11]
Các gen quy tấp tểnh những tính trạng thông thường (tính trạng ko thuộc sở hữu giới đực, cái) và lại ở NST nam nữ (X hoặc Y, W hoặc Z) thì phát sinh hiện tượng kỳ lạ DT links nam nữ (sex linked). Nếu lô-cut cơ ở NST X, người tao gọi là gen links X (X-linked); nếu như lô-cut cơ ở NST Y, người tao gọi là gen links Y (Y-linked). Tại người, gen links X đang được trị hiện tại kể từ lâu, như gen đột phát triển thành lặn làm cho hội chứng tiết khó khăn tấp nập (hemophilia), gen đột phát triển thành trội (gen MECP2) làm cho hội hội chứng Rêt bởi Andreas Rett (1924-1997) trị hiện tại. Khác hẳn với links X, những tính trạng hình hài ngoài sở hữu links Y hiện tại không được xác minh về hạ tầng DT phân tử ở người. Một số tư liệu giáo khoa từng đem ví dụ tính trạng hình hài ngoài sẽ là links Y như hội chứng hói đầu hoặc "túm lông tai" (hairy ears) chỉ ở nam nhi mới nhất sở hữu, song vài ba năm mới gần đây đang được kiểm hội chứng lại.
Chứng hói đầu từng được nhận định rằng bởi gen ở Y phát sinh sở hữu tương quan cho tới cả sự cải tiến và phát triển của tóc và sự tạo hình một vài hooc môn. Ngày ni, người tao gọi gen này SOX21, còn tồn tại túng danh (alias) là SRY-Box21, phía trên NST số 13, chứ không hề ở Y.^[12]
Từ lâu, Điểm lưu ý sở hữu một túm lông ở tai đã được xem như là tính trạng links Y. Một số giáo trình DT học tập quốc tế vẫn trình diễn hiện tượng kỳ lạ này như là 1 trong những ví dụ nổi bật về links Y và gen "túm lông tai" gọi là gen holandric. Tuy nhiên, sở hữu ngôi nhà khoa học tập (Lee và nằm trong sự) nhận định rằng đấy là một ngộ nhận, vì như thế những phân tích về giải trình tự động NST Y hiện tại ko xác định được gen này, hơn thế nữa Điểm lưu ý này sẽ không phổ cập bên trên trái đất, tuy nhiên chỉ gặp gỡ ở một vài quần thể đứa ở nén Độ. Gần phía trên những phân tích ở Lever phân tử nhận định rằng loại hình này là đột phát triển thành từ không ít group quần thể và sở hữu tính khu vực, tức thị những quần thể người nén Độ này còn có "ông tổ Adam" riêng rẽ.^[13]

Tóm lại, gen links là những gen nằm trong phụ thuộc một phân tử DNA của một NST, những gen này rất có thể links trọn vẹn hoặc links ko trọn vẹn, rất có thể links nam nữ hoặc ko.